Oysa, dünyada "kavram çifti" diye bir şey vardır. Yoksulluk ve zenginlik kavramları bir birin zorunlu olarak üreten kavramlardır. Aynı şey kalkınmışlık ve geri kalmışlık için de geçerlidir. Bunlar, biri olmadan diğerinin de mevcut olmaması gereken kavramlardır. Zira birilerinin yoksulluğu diğerlerinin zenginliğinden kaynaklanır. Dünya ölçeğinde gelişmişlik ve azgelişmişlik de öyledir. Bugün ortalama bir Kuzey Amerikalı, ortalama bir Afrikalıdan 50 kat "zenginse"; bu, Afrikalının 50 kat az tüketmesinden ötü

Kavramların yerli yerinde kullanılmaması kafa karışıklığına neden oluyor, dolayısıyla da realitenin anlaşılmasını zorlaştırıyor. Bu çoğu zaman bilinçli olarak, kimi zaman da bir alışkanlık kategorisi olarak tezahür ediyor. Her halde bu dünyada aydın kavramında olduğu kadar 'yanlış anlama' başka hiçbir kavram için söz konusu değildir. Bir şey daha var: Türkiye'nin bu tür olumsuzluğun en bariz yaşandığı ülke değilse de başta gelenlerden biri olduğunu söylemek de abartma olmaz. Örneğin Fransa'da herhangi biri

Bu vesileyle şu soru akla gelir: neden hiç kimsenin istemediği, arzu etmediği ama bedelini emekçi sınıfların ödemek zorunda kaldığı krizler ortaya çıkıyor? Bu sorunun cevabı, kapitalist üretim tarzının mantığında, temel hareket yasalarında, Marx'ın kapitalist birikimin temel yasası dediğinde saklıdır. Zira orada yine Marx'ın tam bir açıklıkla ifade ettiği gibi, sosyal üretim koşullarının kapitalist sınıfın özel mülkiyetinde olduğu durumda, üretimi artırmayı amaçlayan tüm araçlar, üretici [sınıf] üzerinde bi

Emperyalist saldırı söz konusu olduğunda, saldırıya maruz kalanların bu saldırıyı 'hayır duasıyla' karşılamaları elbette mümkün değildir. Nitekim ilk emperyalist yayılmanın ardından, saldırının yıkıcı sonuçlarına karşı, sayısız isyanlar oldu. Tarih saldıranlar tarafından yazıldığı için, saldırıya uğrayanların hikayesi ya gerektiği gibi anlatılmaz ya da geçiştirilir. Bu isyanların en bilineni, XVIII. yüzyılın sonunda San Domingo'da ki köle devrimidir. Daha sonra 1900'lerin başındaki Meksika ve 1950'lerin son

Politik kavramların bir tarihi ve talihi vardır. Toplumsal realiteye uyumlu kavramlar, inatçı ve dirençli rasyonel içerikleriyle talihsizliklerini yenip evrimini tamamlayarak tarih sahnesindeki hak ettikleri yeri alırlar. Federasyon kavramı da tam da böyle bir kavramdır. Proudhon'un dediği gibi; 'Yirminci yüzyıl federasyonlar çağını başlatacaktır ya da insanlık bin yıllık bir Araf'a tekrar girecektir.'

Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Türkiye'nin dış dünya ile olan ilişkilerinin özünde değil biçiminde bir değişiklik ortaya çıkmıştır. Bu zaman kesitinde Türk ekonomisini dünya kapitalizminin dinamik merkezleri tarafından şartlandırılıp biçimlendirilmeye devam etmiştir. Eşitsizlik temeli üzerine oluşturulmuş çevre-merkez ilişkileri bu niteliği korudukça, Türkiye ve benzer durumdaki ülkelerin temel sorunları çözmeleri olası görülmemektedir.

Giderek daha müreffeh bir toplum yarattığı iddia edilen kapitalizm, üzerinde yaşanacak bir dünya bırakmama yönünde hızla adım atıyor. Hava ve su kirliliğinin ormanların ve doğal kaynakların tahribinde son elli yılda yaşanan kadar büyük bir felakete rastlandı mı? Tabii gelişen kapitalizm bu konuda da duyarlı ve bilinçli bir kültür yaratıyor, artık çevrecilik var; ama kapitalizm koşullarında çevrecilik, "çevreyi kirletmeyen" deterjanların plastik şişelerde pazarlanmasına; ozon tabakasını delen spreylerin başk

Bechelard'ın bu incelemesinin büyük bölümü düşünce tarihi içindedir; özellikle on yedinci yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar olan dönemde Batı insanının ateş konusunda ne duyduğu, düşlemlediği ve düşündükleri üzerinedir. Bachelard'ın bu incelemesinde duymak, düşlemlemek ve düşünmek terimlerinin nasıl birbiriyle çakıştığı, iç içe geçtiği görülür: çünkü Bachelard bu terimlerin alanlarını sonuçta insan deneyimi ile dil arasındaki bağıntıda bulur. Bu arada Bachelard'ın okuru, söz konusu çağda, on yedinci yüzy

Metinlerarası göndermeler yer aldıkları metinlerde ayrışıklık yaratırlar; anlatımın çizgiselliğini keserek söylemi saptırırlar. Anlatılarda çizgiselliği kesen söylemin akışın saptıran çok sayıda yöntem bulunur. Metinlerarasılık yolunda parçalılık (süreksizlik kopukluk) uzatısallık modern olduğu kadar postmodern metinlerin de öne çıkan özelliklerindendir. Burada bir araya getirilen ayılarda ağırlıklı olarak çeşitli söylem türleri içerisinde parçalılık, metinlerarasılık olguları ve işlevleri üzerinde durulm

"İnsandaki karşılıklı yardımlaşma eğilimi o kadar yzak bir kökene sahiptir ve insan ırkının tüm evrimi ile o kadar iç içe geçmiştir ki tarihin değişik evrelerine rağmen insanoğlu tarafından bugüne dek korunmuştur. Esas itibariyle barış ve varlık dönemlerinde gelişmiştir ama insanın başına büyük felaketler geldiğinde bile -savaşların ülkeleri bütün olarak kuraklaştırdığı, halkların çoğunluğunun sefaletten kırıldığı ya da tiranlık boyunduruğu altında inlediği zamanlarda bile- aynı eğilim köylerde ve şehirlerd

Metin'in bu çalışması, bizi de yüreklendiriyor; çünkü işgal fabrikası mücadelesinin, tarihsel olarak kolektifi zafere taşımasındaki payını yansıtıyor. Bu film-kitap, bu aşamaya nasıl varıldığı gerçeğini ortaya çıkarıyor. İşçilerin kabiliyetlerini, gücünü, kapasitelerini, fabrikadaki örgütlenme biçimini, düşüncelerini, uzun ve sonuna kadar sürdürülen mücadeleyi objektif olarak anlatıyor. Bugün modern teorisyenler, ?İşçi sınıfı artık yok oldu," dedikleri esnada işçi sınıfı üretiyor, işgal ediyor ve sınıf olar

Metin'in Brezilya Topraksız Kır İşçileri Hareketi-MST üzerine gerçekleştirdiği bu çalışma, Türkiyeli aktivistler, militanlar ve toplumsal hareketlerin öğrencileri açısından büyük bir önem taşıyor. İlerici Türkiye halkı ve hareketleri ile Brezilyalı MST arasındaki uluslararası dayanışma için bir temel oluşturuyor. İki ülke arasında tarihsel ve kültürel farklılıklar bulunmakla birlikte, her iki ülke de benzer sosyo-ekonomik ve politik koşulu ve yapıyı paylaşıyorlar. Hem Türkiye'de hem de Brezilya'da, kırsal h

uzun upuzun cümleler yorgunuyum sen yalnızca bahar de ben mevsimlerce susayım sana...

İÖ 106-43 yılları arasında yaşamış olan Romalı söz söyleme ustası yazın adamı, filozof Marcus Tullius Cicero, yaşadığı dönemin en ünlü avukatı olmuş homo novus olarak devlet katında en yüksek kamu görevi sayılan konsüllüğe değin yükselmiştir. Marcus Tullius Cicero, M. Antonius'un devleti ele geçirmesini ve tek kişi yönetimi kurmasını engellemek için yaşamının son yıllarında senatoda ve halk önünde Philippicae Söylevleri'ni (Orationes Philippicae) vermiştir. Bu söylevlerle amacına büyük ölçüde ulaşmasına k

Batı düşünce tarihinde varoluş ve ışığın doğası birbiriyle iç içe gelişir. Bu geleneğin temeli, ışığın anlaşılabilir bir dünyayı açığa çıkaran bir görünmeyen ortam imgesidir. Yunan düşüncesinde, görünebilirlik görsellikle onaylanması gereken bir gerçekliğin kesin doğruluğudur. Işığı görmek, görünebilen içindeki görünmeyeni görmenin ya da beraber varolan şeylerin kavranabilir fakat kendi halinde duyumsanan niteliklerden yoksun olan biçimin içinde görmenin metaforudur.

Sorunsuz sayıda bireyin oluşturduğu sorunsuz sayıda birey ve gene söylemek gerekir ki, bu durumda bir toplum da bireydir. İşte monadolojik bireylikler teorisinin Tarde'daki ifadesi: "Biz"in arka planında, eğer iyi ararsanız çoğalarak çatışan birleşen, yuvarlanıp giden belli bir sayıda "onlar" ve "bunlar"dan başka bir şey bulamazsınız (...) Gerçekte bu türden açıklamalar yanıltıcıdır ve bunları yapanlar, kolektif bir kudreti, milyonlarca insanın üstelik birtakım ilişkiler boyunca bir benzerliğini postüla ola

Kavramların ortaya çıkışı, kullanım yoğunluğu ve harekete geçirici etkisiyle, mücadelenin seyri arasında birebir ilişki var. Ne zaman kitle hareketi yükselse, kavramlar da sahneye çıkıyor ve etkin birer araç haline geliyor. Mesela kolonyalizme karşı mücadelenin güçlü olmadığı dönemlerde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da ortada yoktu. Ama XX. yüzyılın ilk on yıllarından itibaren kolonyalist statükoya karşı mücadele yükseldiğinde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da sık kullanılır oldu.

Kapitalist üretim tarzı küçük bir azınlığı zenginleştirip dünya nüfusunun giderek artan bir bölümünü yoksullaştırmakla da kalmıyor, insanlığın geleceğini de tehlikeye atmış durumdadır. Dolayısıyla, sermaye uygarlığı sadece savaş, açlık, yoksulluk, sefalet, azınlık kültürlerinin tahribi, aşağılanma, manevi yozlaşma vb. üretmekle kalmıyor, giderek gezegeni de üzerinde yaşanamaz hale getiriyor. Teknikçi burjuva uygarlığının "başarısının" ne pahasına gerçekleştiği sorusunu da sormak gerekiyor. Sermaye uygarlığı

Bu yüzden 'uygar beyaz adam' yaklaşık son beş yüz yıla yayılan nüfusunu ve egemenliğini sadece baskıya ve şiddete dayandırmadı.Her seferinde bir şeyler 'vererek,' 'bir gönül borcunun alacaklısı' durumuna gelmeyi başardı. İspanyol fetihcilerinin (konkistatörlerin) ?yeni dünya'ya ayak basmalarıyla birlikte,vahşilere cennet vadedildi. Hıristiyan olup cennete gitmelerinin yolu açıldı. Her halde ruhların bedenden ayrılmadığını sezdikleri için olacak, vahşilerin bir an önce cennete yollamak için bedenlerini topra

Oysa şimdilerde küreselleşme denilen aslında emperyalist saldırıdan ve saldırının yoğunlaşmasından başka bir şey değil. Emperyalizmse, kapitalizmde içerilmiş olan bir eğilim. Dolayısıyla kapitalizmin bir aşaması değil, bizzat sisteminde doğasında içerilmiş, sistemde içkin bir eğilim. Başka kavramlarla ifade etmek gerekirse, kapitalizm emperyalizmdir. Emperyalizm, kapitalist üretim tarzının ya da sermayenin genişletişmiş yeniden üretiminin bir gereği olarak tezahür ediyor. Zira kapitalist sistem var olabilme